Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως το όραμα απαντάει στο ερώτημα «πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου, την εταιρεία σου, το ανθρώπινο δυναμικό που διαχειρίζεσαι σε δέκα χρόνια από σήμερα;». Το όραμα κινητοποιεί τους στόχους, ατομικούς και συλλογικούς, και δίνει νόημα στη ζωή. Για την επίτευξη των στόχων και τα συνέπεια του οράματος απαιτείται ορθή καθοδήγηση, δηλαδή, ηγεσία.
Το 1832 μ. Χ η Ελλάδα γίνεται αναγνωρισμένο κράτος με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου. Μία μικρή, φτωχή, ολιγάνθρωπη και με απαρχαιωμένες παραγωγικές δομές χώρα, τα σύνορα της οποίας ήταν η γραμμή Αμβρακικού –Παγασητικού, ενώ από τα νησιά του Αιγαίου είχε τις Κυκλάδες και τις Βόρειες Σποράδες. Τα επόμενα ενενήντα χρόνια η Ελλάδα θα υλοποιήσει το όραμά της και θα γίνει η Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών, έστω κι αν δεν κράτησε πολύ.
Τι είναι όμως αυτό που έκανε την Ελλάδα να υλοποιήσει το όραμά της; Τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει για να υλοποιήσουμε το δικό μας όραμα; Αρχικά η Ελλάδα απέκτησε ΣΥΝΟΧΗ, ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ και έτσι το 1844, δώδεκα χρόνια μετά την ίδρυσή της, διατυπώνεται για πρώτη φορά, από τον Ιωάννη Κωλέττη, το όραμα της Μεγάλης Ιδέας! Το όραμα πλέον είχε διατυπωθεί με σαφήνεια και έμενε τώρα να δουν πώς θα υλοποιηθεί. Όταν ,λοιπόν, μπορέσουμε να σκεφτούμε, να φανταστούμε το πώς θα είμαστε σε δέκα χρόνια από τώρα, θα μένει να σκεφτούμε το πώς θα το καταφέρουμε, δηλαδή, να αναγνωρίσουμε τους στόχους μας και να προσηλωθούμε σε αυτούς.
Αν οι Έλληνες το 1844 έβλεπαν ως πρώτο στόχο τη Μικρά Ασία, δηλαδή, έναν ΜΑΚΡΙΝΟ και ασφαλώς ΑΝΕΦΙΚΤΟ ΣΤΟΧΟ, αν και επιθυμητό, θα ήταν καταδικασμένοι σε αποτυχία πριν ακόμη ξεκινήσουν. Οι στόχοι που έθεσαν οι Έλληνες ήταν ΠΡΩΤΑ οι ΕΦΙΚΤΟΙ ΣΤΟΧΟΙ, δηλαδή, πρώτα οι κοντινές περιοχές, π.χ η Θεσσαλία. Το γεγονός ότι ήταν κοντινοί και εφικτοί επ’ ουδενί δεν σημαίνει ότι ήταν και εύκολοι. Επομένως, για την υλοποίηση του οράματος χρειάζεται αρχικά η επίτευξη μικρών και ρεαλιστικών στόχων.
Ασφαλώς μέσα σε ενενήντα χρόνια που υλοποιήθηκε το όραμα της Μεγάλης Ιδέας δεν εξελίχθηκαν όλα ομαλά! Συνοπτικά αναφέρουμε: 1893 χρεοκοπία Ελλάδος, 1897 ατυχής – ντροπιαστικός ελληνοτουρκικός πόλεμος, 1909 Κίνημα στο Γουδί, 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι, 1916 Εθνικός Διχασμός, 1919 υλοποίηση οράματος! Παρατηρούμε, δηλαδή, πώς κατάφεραν οι Έλληνες να υλοποιήσουν το όραμά τους περνώντας κυριολεκτικά δια πυρός και σιδήρου.
Για την υλοποίηση του οράματος προέχει η επίτευξη των στόχων και για να επιτευχθούν οι στόχοι χρειάζεται ορθή καθοδήγηση, δηλαδή, ηγεσία. Ο ρόλος του καθοδηγητή είναι πολύ σημαντικός, διότι πρέπει αρχικά να καθοδηγεί και όχι να καθοδηγείται. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να είναι αυταρχικός, αλλά το αντίθετο. Ο καθοδηγητής θα πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη, να είναι βαθύς γνώστης του αντικειμένου του, να γνωρίζει πολύ καλά –προσωπικά το ανθρώπινο δυναμικό που διαχειρίζεται, να έχει επίγνωση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών, τόσο των δικών του όσο και των ανθρώπων που συνεργάζεται, να το ενθαρρύνει, να το εμπιστεύεται και να το αποδέχεται. Τέλος είναι σημαντικό να είναι πάντα διαθέσιμος και να ακούει προσεκτικά. Η σχέση όμως καθοδηγητή – καθοδηγούμενου είναι χρήσιμο να είναι συνεργατική, αλλά και διακριτή. Δικαιώματα και υποχρεώσεις έχουν και οι δύο, ενώ είναι απαραίτητο να υπάρχει διαρκής υπενθύμισή τους, εάν επιθυμούν να υλοποιηθεί το όραμα.
Οι Έλληνες στη διάρκεια των ενενήντα ετών είχαν πολλές και διαφορετικές ηγεσίες, οι οποίες εναλλάσσονταν συχνά στην εξουσία και άλλες ήταν λιγότερο ικανές και άλλες περισσότερο ικανές. Όλες πάσχιζαν για το ίδιο όραμα, όμως, με διαφορετική προσέγγιση και αντίληψη και πολλές φορές βέβαια με ολέθριες επιπτώσεις, όπως το 1897 με τον ατυχή – ντροπιαστικό ελληνοτουρκικό πόλεμο ή το 1922 με τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Επιλογικά, η υλοποίηση του οράματος προϋποθέτει την επίτευξη των στόχων μέσω της ορθής καθοδήγησης. Πρόκειται δηλαδή για μία αλυσίδα με τρεις κρίκους, όραμα, στόχοι, ηγεσία! Όταν κατανοήσουμε το όραμά μας, όπως οι Έλληνες το 1844 μ.Χ, πρέπει να αναγνωρίσουμε τους στόχους μας και να κινηθούμε προς επίτευξη αυτών των ρεαλιστικών στόχων. Για να γίνει αυτό, όμως, χρειάζεται ορθή ηγεσία, η οποία να μπορεί να βλέπει τους καθοδηγούμενους στην ολότητά τους, ως ανθρώπινα όντα, που έχουν δυνατότητες και αδυναμίες και που χρειάζονται ενθάρρυνση και όχι αποθάρρυνση.
Κορώσης Γεώργιος
Career Coach